Aleppo, Syrië – December 2024 – De hernieuwde escalatie van de Syrische burgeroorlog heeft sinds begin december 2024 opnieuw de wereld opgeschud. De rebellen, onder leiding van de jihadistische groepering Hayat Tahrir al-Sham (HTS), zijn erin geslaagd de bijna volledige controle over de strategisch belangrijke stad Aleppo te herwinnen. Deze onverwachte terreinwinst markeert de grootste overwinning voor de rebellen sinds hun nederlaag in 2016, toen de stad na hevige gevechten in handen van het regeringsleger van president Bashar al-Assad kwam.
De hernieuwde strijd in Syrië komt als een schok, net op het moment dat de internationale gemeenschap gehoopt had dat het conflict zich stabiliseerde. Aleppo, ooit het commerciële hart van Syrië, is wederom het toneel van verwoestende gevechten. Het geweld heeft de zorgen over de fragiele vrede in Syrië aangewakkerd, en er lijkt opnieuw geen einde in zicht voor de ellende van de Syrische bevolking.
Op de ochtend van 1 december 2024 begon Hayat Tahrir al-Sham samen met bondgenoten aan een grootschalig offensief om Aleppo te heroveren. Deze verrassingsaanval kwam als een schok voor het Syrische regime, dat lange tijd geen grote opstanden meer had ervaren. HTS wist snel door te dringen tot de buitenwijken van de stad en nam strategische posities in, wat leidde tot een enorme uittocht van burgers die hun toevlucht zochten in veiligere gebieden.
Op 2 december 2024 breidden de rebellen hun controle verder uit. Ze drongen door tot de binnenstad van Aleppo en bezetten belangrijke overheidsgebouwen. Het regeringsleger, dat was verrast door de aanval, leek aanvankelijk de controle te verliezen en moest zich terugtrekken naar het westelijke deel van de stad. Burgers probeerden te vluchten, terwijl er berichten binnenkwamen over dodelijke slachtoffers, waaronder kinderen.
De Syrische staatstelevisie meldde dat president Bashar al-Assad spoedoverleg voerde met militaire commandanten en dat alle troepen werden gemobiliseerd om de stad te verdedigen. Dit was het begin van een strijd die weer talloze levens dreigde te verwoesten.
Op 3 december reageerde het Syrische regime met een tegenoffensief, daarbij ondersteund door Russische gevechtsvliegtuigen. Russische luchtaanvallen werden gericht op strategische stellingen van HTS en bondgenoten in de buitenwijken van Aleppo. Volgens berichten zijn bij deze luchtaanvallen honderden strijders gedood, hoewel onafhankelijke bevestiging moeilijk te verkrijgen is.
De hernieuwde inzet van Russische luchtmacht, die eerder al een cruciale rol speelde in het behouden van Assad aan de macht, leidde tot hevige bombardementen op de belegerde stad. De VN en humanitaire organisaties uitten al snel hun bezorgdheid over de groeiende burgerdoden en de schade aan burgerinfrastructuur, zoals ziekenhuizen en scholen.
Op 5 december was de situatie in Aleppo nijpend. De stad stond op de rand van een humanitaire ramp. Tienduizenden mensen raakten ontheemd, terwijl humanitaire hulp moeilijk de belegerde gebieden kon bereiken. De VN heeft een dringende oproep gedaan voor een wapenstilstand om humanitaire corridors te openen, maar tot nu toe zonder succes.
Burgers die gevangen zaten in het conflict beschreven de situatie als “de hel op aarde”. Gebrek aan voedsel, schoon drinkwater en medicijnen zorgden voor een toenemende humanitaire crisis. In het noorden van de stad werden vluchtelingenkampen overspoeld met nieuwe aankomsten, terwijl de faciliteiten nauwelijks geschikt waren om de groeiende stroom mensen op te vangen.
In reactie op de situatie in Aleppo heeft president Assad aangekondigd dat de regering een grootschalig tegenoffensief voorbereidt. Hij benadrukte dat de herovering van Aleppo essentieel is voor de stabiliteit van het land. Daarbij rekent hij op de steun van zijn belangrijkste bondgenoten, Rusland en Iran, die troepen en wapens hebben toegezegd om de controle over de stad terug te winnen.
De internationale gemeenschap heeft geschokt gereageerd op de heropleving van het conflict in Aleppo. De Verenigde Naties hebben opgeroepen tot een onmiddellijke wapenstilstand om verdere humanitaire rampen te voorkomen. Volgens VN-functionarissen is het aantal doden in de eerste week van december al opgelopen tot meer dan 400, waaronder tientallen kinderen.
De Europese Unie en de Verenigde Staten hebben beide verklaard dat ze diep bezorgd zijn over de situatie in Aleppo en dringen aan op diplomatieke oplossingen. Er zijn oproepen gedaan om nieuwe vredesonderhandelingen op te starten, maar de kansen op succesvolle onderhandelingen lijken klein te zijn gezien de vastberadenheid van zowel Assad als de rebellen om militair terreinwinst te boeken.
Aleppo blijft een symbool van de verschrikkingen van de Syrische burgeroorlog. De hernieuwde gevechten maken duidelijk dat het conflict nog verre van opgelost is, en dat de Syrische bevolking opnieuw een hoge prijs moet betalen voor de strijd om de macht. Ondanks eerdere hoop op een duurzame vrede lijkt Syrië opnieuw in een spiraal van geweld en vernietiging te belanden.
De komende weken zullen cruciaal zijn voor de toekomst van Aleppo en Syrië als geheel. De vraag blijft of de internationale gemeenschap in staat zal zijn om effectief in te grijpen en de partijen aan de onderhandelingstafel te krijgen, of dat Aleppo opnieuw het strijdtoneel zal worden van verwoestende gevechten, waarbij de gewone burger het grootste slachtoffer is.
