Israël heeft op 30 september 2024 een grondoffensief in Zuid-Libanon goedgekeurd, een beslissing die past in de langlopende vijandelijkheden tussen Israël en de militante sjiitische groepering Hezbollah. Dit conflict is diep geworteld in de complexe geschiedenis van de regio en werd gevormd door decennia van geopolitieke, religieuze, en militaire spanningen. Sinds de opkomst van Hezbollah in de jaren 80 en de Israëlische bezetting van Libanon in 1982, heeft het gebied tussen beide landen keer op keer het toneel gevormd voor gewelddadige confrontaties.
Hezbollah werd in 1982 opgericht als reactie op de Israëlische invasie van Libanon, bedoeld om de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) te verdrijven. Gesteund door Iran en Syrië, groeide Hezbollah snel uit tot een krachtige militaire en politieke speler in Libanon. De beweging stelde zichzelf ten doel de Israëlische bezetting van Zuid-Libanon te beëindigen, wat resulteerde in frequente aanvallen op Israëlische doelen. Dit leidde uiteindelijk tot de terugtrekking van Israëlische troepen uit Libanon in 2000. Hoewel Israël zich formeel terugtrok, bleef Hezbollah actief en goed bewapend, met grote invloed in het zuiden van Libanon en een wijdverspreide politieke macht in het Libanese parlement.
Het conflict bereikte een van zijn meest dramatische pieken in 2006, toen Hezbollah een Israëlische militaire patrouille aanviel, twee soldaten gevangennam en een hevige grensoorlog ontketende. De 33 dagen durende oorlog tussen Israël en Hezbollah leidde tot verwoestingen aan beide zijden. Israël lanceerde uitgebreide luchtaanvallen op Libanon, terwijl Hezbollah duizenden raketten afvuurde op Noord-Israël. Dit conflict veroorzaakte honderden doden en leidde tot een massale vlucht van burgers uit de getroffen gebieden.
Het conflict werd beëindigd door VN-resolutie 1701, die een staakt-het-vuren afdwong en opriep tot de ontwapening van Hezbollah in het grensgebied. Ook moest het Libanese leger samen met de VN-vredesmissie UNIFIL toezicht houden op de demilitarisatie van het gebied. Ondanks deze resolutie bleef Hezbollah echter de dominante militaire macht in Zuid-Libanon.
Na 2006 bleef Hezbollah zijn militaire capaciteiten uitbreiden, met een aanzienlijke toename van zijn wapenarsenaal en raketcapaciteit, grotendeels gefinancierd en ondersteund door Iran. Israël, dat Hezbollah als een ernstige bedreiging ziet voor zijn veiligheid, heeft in de jaren na 2006 regelmatig luchtaanvallen uitgevoerd op Hezbollah-doelen, zowel in Libanon als in Syrië, waar de groep actief betrokken was bij de burgeroorlog aan de zijde van het regime van Bashar al-Assad.
Hezbollah’s rol in de Syrische burgeroorlog versterkte zijn regionale positie, maar vergrootte ook de spanningen met Israël. Israëlische aanvallen richtten zich vooral op wapenleveranties van Iran naar Hezbollah en de opbouw van militaire infrastructuur dicht bij de Israëlische grens. Hezbollah werd door Israël herhaaldelijk beschuldigd van het schenden van VN-resolutie 1701 door militaire activiteiten te ontplooien in Zuid-Libanon, wat een permanente bron van spanning bleef.
In september 2024 leidde de moord op Hezbollah-leider Hassan Nasrallah, tijdens een Israëlische luchtaanval, tot nieuwe gevechten langs de Israëlisch-Libanese grens. Hezbollah reageerde met raketaanvallen op Israëlische steden, wat op zijn beurt leidde tot zware Israëlische luchtaanvallen op Hezbollah-doelen. In minder dan twee weken werden meer dan 1.000 mensen gedood in Libanon, waaronder burgers en Hezbollah-strijders(
De recente goedkeuring van een grondoffensief door Israël markeert een nieuwe fase in dit langdurige conflict. Kleine Israëlische invallen in Zuid-Libanon, voornamelijk gericht op het verzamelen van inlichtingen, hebben de weg vrijgemaakt voor wat een grotere operatie zou kunnen worden om Hezbollah-infrastructuur aan de grens te ontmantelen(
Public Radio Tulsa). Deze stap komt te midden van groeiende internationale zorgen over een verdere escalatie die zou kunnen uitmonden in een regionale oorlog.
De internationale gemeenschap, inclusief de Verenigde Naties, roept op tot terughoudendheid en diplomatieke inspanningen om verdere escalatie te voorkomen. De VN-vredesmissie UNIFIL, die sinds 1978 actief is in Zuid-Libanon, speelt een cruciale rol bij het handhaven van de wapenstilstand en het monitoren van de grens. Hoewel UNIFIL enkele successen heeft geboekt, blijft de vraag of de missie in staat is om een grootschalig conflict tussen Hezbollah en Israël te voorkomen, gezien de diepgewortelde vijandelijkheden en de militaire kracht van beide partijen.
Het conflict tussen Israël en Hezbollah heeft ook bredere geopolitieke implicaties, vooral gezien de betrokkenheid van Iran, dat Hezbollah steunt, en de strategische belangen van Israël in de regio. Een verdere escalatie zou de spanningen tussen Israël en Iran, die al hoog zijn vanwege het nucleaire programma van Iran en de militaire aanwezigheid in Syrië, verder kunnen vergroten.
Daarnaast speelt Syrië, waar Hezbollah een belangrijke bondgenoot is van het Assad-regime, een centrale rol in de regionale dynamiek. De betrokkenheid van Hezbollah in de Syrische burgeroorlog en zijn militaire opbouw aan de grens met Israël maken het gebied tot een van de meest explosieve brandhaarden in het Midden-Oosten.
Het conflict tussen Israël en Hezbollah blijft een van de meest complexe en langdurige conflicten in het Midden-Oosten. De recente goedkeuring van een grondoffensief door Israël markeert een nieuwe fase in deze confrontatie, die grote gevolgen kan hebben voor de stabiliteit van de regio. Terwijl internationale spelers oproepen tot terughoudendheid, lijkt een duurzame oplossing voor het conflict voorlopig buiten bereik.
