Miljarden aan Olie, Maar Geen Geld voor Brood: Suriname in de Chinese debt trap?

DEN HAAG – Terwijl de wereld toekijkt, worstelt Suriname met een giftige mix van politieke instabiliteit, groeiende buitenlandse schulden en sluipende invloed van China. Tijdens een recent nota-overleg in de Tweede Kamer werd het beeld van een land geschetst dat op papier rijker zou moeten worden, maar in werkelijkheid steeds verder wegzinkt in afhankelijkheid en corruptie.

Politieke stagnatie en verzwakte instituties

Na 4,5 jaar radiostilte hield de Kamer opnieuw een overleg over Suriname. Wat volgde was een harde diagnose. Suriname is sinds 2017 elf plekken gezakt op de Corruption Perception Index van Transparency International – van plaats 77 naar 88. “Een duidelijke verslechtering van de internationale reputatie,” aldus een Kamerlid. Op de Fragile States Index bleef de score vrijwel gelijk, maar dat werd eerder gezien als een teken van stilstand dan van stabiliteit.

De afgelopen jaren waren volgens de Kamer vooral een tijd van “verdamping van publiek geld” en “consumptieve bestedingen zonder structurele hervorming”. De onderliggende boodschap: het probleem is niet de economie, maar het bestuur.

Schuldval: de Chinese fuik

Een van de scherpste zorgen betreft de opgelopen buitenlandse schuld. Tussen 2020 en 2024 groeide deze van $2,1 miljard naar ruim $2,6 miljard. Met $543 miljoen daarvan aan China, rijst het vermoeden dat Suriname in de bekende “Chinese debt trap” is beland – een diplomatieke strategie waarbij landen via leningen in politieke afhankelijkheid worden gemanoeuvreerd.

“De schuldovereenkomsten met China zijn volledig geheim,” zo werd opgemerkt. Niet alleen de Kamer, maar ook de Surinaamse Vereniging van Economisten spreekt zich hier kritisch over uit. Ondertussen blijven officiële garanties of openheid vanuit Beijing uit.

Olie als reddingsboei of fata morgana?

Tegen deze achtergrond wordt olie als dé hoop gepresenteerd. Staatsolie leende onlangs $1,6 miljard – onder meer van een grote Nederlandse bank – om zich in te kopen in een Frans-Amerikaans consortium. Als alles volgens plan verloopt, zouden de inkomsten uit het olieveld kunnen oplopen tot maar liefst $26 miljard.

Maar de eerste dollars worden pas vanaf 2028 verwacht. De komende jaren blijft de begroting dus kwetsbaar. De Kamer vroeg zich af hoe Suriname deze tussenperiode denkt te overbruggen. “Is een akkoord denkbaar met crediteuren, waarbij toekomstige olie-inkomsten als onderpand dienen?”

Zonder olie-inkomsten en met internationale investeerders op afstand, blijft het risico op een nieuwe schuldencrisis levensgroot.

Politieke erfenis van het Bouterse-tijdperk

De komende jaren worden cruciaal voor de politieke richting van Suriname. De nieuwe regering – onder leiding van de NDP – draagt nog de sporen van het tijdperk-Bouterse. Toch zou de beoogde president, mevrouw Simons, zich volgens NRC willen losmaken van die erfenis. Ze wordt gezien als een serieuze, intellectuele leider met bestuurlijke vastberadenheid.

Maar de echte macht ligt niet alleen bij de president. De vraag is of zij weerstand kan bieden aan de “hardcore Boutisten” binnen haar partij, en of ze daadwerkelijk bereid is “de rotte appels” te verwijderen. Zonder krachtige aanpak dreigt zelfs een serieuze hervormingsagenda te bezwijken onder interne tegenwerking.

Justitiële integriteit onder vuur

En alsof het allemaal nog niet ernstig genoeg is: begin dit jaar werden een officier van justitie én het hoofd van het arrestatieteam op non-actief gesteld wegens verdenking van betrokkenheid bij een groot cocaïnetransport. Volgens geruchten zijn de twee zelfs partners van elkaar. De zaak legt opnieuw de kwetsbaarheid van het justitiële apparaat bloot – een instituut dat essentieel is voor het herstel van vertrouwen, maar nu zelf in opspraak raakt.

Nederland kijkt mee – maar wil afstand

Kamerleden toonden weinig enthousiasme om de nieuwe NDP-regering financieel te ondersteunen. “Suriname moet nu op eigen benen staan,” was de duidelijke boodschap. Tegelijkertijd is er bezorgdheid over grensoverschrijdende criminaliteit, de toenemende invloed van China, en de toekomst van Nederlandse ontwikkelingsprojecten.

“De PVV is niet van plan de NDP-regering te helpen overbruggen tot 2028,” klonk het scherp. Andere partijen willen wél betrokken blijven, maar eisen dan wel tastbare resultaten, transparantie, en een herstart van de samenwerking op basis van gelijkwaardigheid.

Suriname staat op een kruispunt. Het land heeft rijkdom onder de grond, maar armoede in de bestuurskamer. Zolang schulden worden verzwegen, corruptie niet wordt aangepakt, en hervormingen halfslachtig worden uitgevoerd, blijft de droom van olie-rijkdom een fata morgana. De wereld kijkt toe. Maar het is aan Suriname zelf om te laten zien of het eindelijk volwassen wordt als natie – of opnieuw zwicht voor de lokroep van snelle winsten, buitenlandse druk en politieke gemakzucht.

Lees ook:

• “Minister Nurmohamed laat Suriname achter in een kuil van loze beloftes”
• Parmessar Leidt Eerste Zetelronde Nieuwe DNA: “Binnen Eén Dag Alles Geregeld”
• Vakbond woest: ‘Arbeid onder Volksgezondheid? Zet dan Onderwijs ook bij Milieu!’
• Surinam Airways uit de lucht geslagen: Europa trekt de stekker eruit na jaren vol ellende
• “Atompai in het Parlement, Zijn Geld op de Vlucht”