De Surinaamse luchtvaartsector bevindt zich in een crisis. Terwijl luchtvaartmaatschappijen wereldwijd moderniseren en concurreren, lijkt Suriname verlamt en gevangen in een vicieuze cirkel van politieke inmenging, mismanagement en financiële instabiliteit. Romeo Stienstra van DA’91 en Luchtvaartexpert luidt de noodklok en stelt dat het huidige model van staatscontrole een doodlopende weg is. In een exclusief interview met RInieuws pleit hij voor een radicale herstructurering via een Public-Private Partnership (PPP) om de sector te redden en internationaal weer competitief te maken.
“Zonder ingrijpen dreigt Suriname verder te vervallen in isolatie van de internationale luchtvaartgemeenschap,” waarschuwt Stienstra onomwonden.
Ondanks herhaaldelijke pogingen van RInieuws om een reactie te verkrijgen van de directie van de Surinaamse Luchtvaart Maatschappij (SLM), blijft het oorverdovend stil. Dit gebrek aan transparantie voedt de zorgen over de toekomstplannen van de sector en benadrukt de diepe bestuurlijke crisis waarin de Surinaamse luchtvaart zich bevindt.
Het Probleem: Een Failliet Bestuursmodel
Volgens Stienstra is de huidige crisis geen toeval maar een gevolg van decennia van structureel falend beleid. De luchtvaartsector in Suriname wordt al te lang misbruikt als een politiek speeltje, waarin vriendjespolitiek, inefficiëntie en kortetermijndenken de boventoon voeren.
“Het is niet de eerste keer dat we zien hoe politieke bemoeienis de luchtvaartsector aan de rand van de afgrond brengt. Er is geen sprake van professioneel bestuur; er is sprake van een banenmachine voor politieke loyalisten,” stelt Stienstra scherp.
Decennialang zijn staatsbedrijven zoals SLM en NV Luchthavenbeheer gerund alsof ze verlengstukken zijn van politieke partijen in plaats van commercieel opererende ondernemingen. Het resultaat? Structureel wanbeheer, verkwisting van publieke middelen en een totale afwezigheid van innovatie.
“In de luchtvaartsector moet je continu investeren, moderniseren en optimaliseren. Dat gebeurt niet. Suriname blijft achter, en de wereld kijkt niet achterom naar landen die niet meedoen,” aldus Stienstra.
Het schrijnende gebrek aan structurele hervormingen en transparantie heeft het vertrouwen van internationale investeerders en luchtvaartpartners geschaad. “Waarom zou een buitenlandse luchtvaartmaatschappij of investeerder vertrouwen hebben in een sector die lijdt onder politiek gekonkel en financieel wanbeleid?” vraagt hij zich af.
De Oplossing: Publiek-Private Samenwerking en een Professionele Flag Carrier
Om de sector te redden, pleit Stienstra voor een drastische koerswijziging. Het model waarin de overheid volledige zeggenschap heeft over de luchtvaart moet plaatsmaken voor een constructie waarin private investeerders de leiding nemen. Dit zou moeten gebeuren via een Public-Private Partnership (PPP), waarbij de staat maximaal 49% van de aandelen behoudt en private partijen de noodzakelijke kapitaalinjecties, strategische expertise en operationele discipline inbrengen.
“Private investeerders brengen niet alleen geld, maar ook kennis en ervaring. Dat is precies wat de Surinaamse luchtvaartsector nodig heeft: een commercieel geleid bedrijf, vrij van politieke manipulatie,” stelt Stienstra.
Om herhaling van wanbeheer te voorkomen, moet het nieuwe model voldoen aan strenge voorwaarden:
“Als deze garanties niet worden ingebouwd, blijven we gevangen in dezelfde cyclus van falend beleid. De luchtvaartsector moet eindelijk structureel worden hervormd, niet oppervlakkig gerepareerd,” benadrukt Stienstra.
Singapore als Voorbeeld: Waarom Suriname Faalt Waar Anderen Slagen
Als inspiratie verwijst Stienstra naar Singapore, waar staatsbedrijven functioneren als commerciële entiteiten en bestuurders directe consequenties ondervinden als ze falen. Singapore Airlines (SIA) heeft in het boekjaar 2023/2024 een omzet behaald van 19,013 miljard Singaporese dollars, een stijging van 7% ten opzichte van het voorgaande jaar. Het totale activa van de SIA-groep bedroeg in hetzelfde boekjaar ongeveer 44,3 miljard Singaporese dollars. Daarnaast verwerkte Changi Airport in 2019 ongeveer 68 miljoen passagiers, waarmee het de 18e drukste luchthaven ter wereld was. Dit illustreert hoe goed bestuur en structurele investeringen de sector kunnen transformeren.
“In Singapore betekent wanprestatie simpelweg dat je je baan verliest. Dat zorgt ervoor dat luchtvaartmaatschappijen efficiënt en winstgevend blijven. Suriname moet deze mentaliteit overnemen,” stelt hij.
De sleutel tot dit succes? Een strikte scheiding tussen politiek en bedrijfsvoering. “In Singapore wordt geen enkele luchtvaartmaatschappij gerund als een speeltuin voor politieke benoemingen. In Suriname is dat helaas de norm geworden.”
Wat Als Suriname Niets Doet?
De gevolgen van passiviteit zijn volgens Stienstra rampzalig. Als Suriname geen hervormingen doorvoert, dreigt het land verder geïsoleerd te raken van de internationale luchtvaart.
“Een zwakke luchtvaartsector betekent een zwakke economie. Internationale partners kijken hoe wij onze infrastructuur beheren. Als ze zien dat we onze luchtvaart laten verrotten, zullen ze ook terughoudend zijn in andere sectoren,” waarschuwt Stienstra.
De Weg Vooruit: Politieke Wil en Transparantie Zijn Cruciaal
Volgens Stienstra is het tijd voor een nationaal debat over de toekomst van de luchtvaartsector. De politiek moet ophouden met het beschouwen van SLM als een speeltje en erkennen dat de luchtvaart een cruciale pijler van de economie is.
Ondertussen blijft RInieuws wachten op een reactie van de SLM, die ondanks meerdere verzoeken nog steeds geen concrete antwoorden heeft gegeven. Dit stilzwijgen onderstreept de bestuurlijke chaos en het gebrek aan transparantie binnen de luchtvaartsector.
Met de verkiezingen van 2025 in aantocht, is dit een testmoment voor beleidsmakers. Gaan ze eindelijk structurele hervormingen doorvoeren, of blijft Suriname gevangen in het patroon van politiek gemotiveerde stagnatie?
“We kunnen de luchtvaartsector niet langer als een probleem zien. Het moet een kans zijn. Een goed geleid luchtvaartbedrijf kan banen creëren, toerisme stimuleren en de economie versterken. Maar dan moet de politieke bemoeienis eerst radicaal worden uitgebannen,” besluit Stienstra.
RInieuws blijft deze ontwikkelingen op de voet volgen.
