Volgens Paul Somohardjo, voorzitter van de Pertjajah Luhur (PL), is de zetel in het parlement eigendom van de partij en niet van de individuele parlementariër. In een interview met ABC benadrukte hij dat het partijstelsel de basis vormt van de Surinaamse democratie en dat parlementariërs dankzij hun partij in het parlement belanden. Hij riep op tot strengere partijdiscipline en hervormingen om zetelroof te voorkomen.
Somohardjo wees op de gebeurtenissen in 1996, toen een groot deel van de VHP onder leiding van Atamura en Dribsaljo overstapte naar de NDP. Dit stelde de NDP onder leiding van Jules Wijdenbosch in staat om een regering te vormen. Deze gebeurtenis onderstreepte volgens Somohardjo de noodzaak van een terugroepwet. “Het is een partijstelsel; zonder partij zou niemand parlementariër zijn,” verklaarde hij.
De terugroepwet, bedoeld om parlementariërs die hun partijprogramma niet meer steunen te vervangen, werd na jarenlange strijd ingevoerd. Toch zorgde juridische vertraging ervoor dat de wet vaak niet effectief kon worden toegepast, zoals in de zaak van Raymond Sapoen. Hoewel het vonnis uiteindelijk in 2020 in werking trad, had dit geen effect meer op zijn parlementaire periode.
Met de hervorming van het kiesstelsel naar landelijke evenredigheid staat de partijdiscipline volgens Somohardjo verder onder druk. Hij legde uit dat kiezers nu niet alleen stemmen op kandidaten uit hun eigen district, maar op een landelijke kandidatenlijst. Hierdoor wordt de rol van de partij nog prominenter. “Wanneer je kandidaat bent van een partij, word je door die partij voorgedragen. Het is dan vanzelfsprekend dat je de visie en het programma van de partij blijft dragen,” zei hij.
Somohardjo stelde dat parlementariërs die hun partijprogramma niet meer ondersteunen, hun zetel moeten teruggeven aan de partij. Hij pleitte voor mechanismen om juridische vertragingen te voorkomen en te zorgen dat parlementariërs die overstappen naar een andere partij of onafhankelijk worden, geen misbruik kunnen maken van het systeem. “Als je het niet eens bent met de visie van de partij, mag je weggaan, maar de zetel moet je achterlaten,” benadrukte hij.
Met de komst van inkomsten uit olie- en gaswinning is het volgens Somohardjo belangrijker dan ooit om de partijdiscipline te waarborgen. “De partij speelt een cruciale rol in het functioneren van onze democratie. Zonder een sterk partijstelsel riskeren we chaos en corruptie,” waarschuwde hij.
De oproep van Somohardjo herinnert eraan hoe belangrijk het is om de integriteit van het parlementaire systeem te bewaken en zetelroof te bestrijden. Of zijn oproep leidt tot verdere hervormingen, blijft echter af te wachten.