De Braziliaanse oud-president Jair Bolsonaro wordt officieel aangeklaagd voor het leiden van een poging tot staatsgreep na de verkiezingen van 2022. Volgens het Braziliaanse ministerie van Justitie zou Bolsonaro, samen met 33 anderen, een plan hebben gesmeed om de verkiezingsoverwinning van Luiz Inácio Lula da Silva ongedaan te maken en de democratische rechtsstaat omver te werpen.
De beschuldigingen, ingediend door procureur-generaal Paulo Gonet, omvatten deelname aan een criminele organisatie, het plannen van een staatsgreep en het plegen van een gewelddadige aanval op de democratische instellingen van Brazilië. Indien schuldig bevonden, riskeren Bolsonaro en zijn medeverdachten tot 43 jaar gevangenisstraf.
Voorbereiding op een staatsgreep
Al maanden vóór de verkiezingen van 30 oktober 2022 begonnen Bolsonaro en zijn bondgenoten twijfel te zaaien over de betrouwbaarheid van het elektronische stemsysteem. Volgens de aanklacht was er een plan om Lula da Silva nog vóór zijn inauguratie op 1 januari 2023 uit te schakelen. Er zouden zelfs plannen zijn geweest om de toenmalige president van het Electorale Hof, Alexandre Moraes, en vicepresident Geraldo Alckmin te elimineren.
De plannen kwamen aan het licht nadat de politie bij een huiszoeking geheime documenten vond in het bezit van Augusto Heleno, Bolsonaro’s minister van Institutionele Veiligheid. Uit de notulen bleek dat het plan was om de verkiezingsuitslag ongeldig te verklaren en de staat van beleg af te kondigen, zodat het leger de macht zou overnemen.
Vergelijking met de militaire dictatuur
Bolsonaro heeft zich in het verleden meerdere keren positief uitgelaten over de militaire dictatuur die Brazilië van 1964 tot 1985 kende. De coupplegers zouden dit regime als voorbeeld hebben genomen voor hun plannen.
Hoewel Bolsonaro de verkiezingen met slechts 2 procentpunt verschil verloor – de kleinste marge in de Braziliaanse geschiedenis – heeft hij sindsdien volgehouden dat hij het slachtoffer is van een politieke heksenjacht. In 2023 werd hij al uitgesloten van deelname aan verkiezingen tot 2030 wegens machtsmisbruik, maar hij blijft een invloedrijke figuur op de Braziliaanse rechterflank.
Bolsonaro ontkent betrokkenheid
Voorafgaand aan de officiële aanklacht hield Bolsonaro een persconferentie in de Braziliaanse Senaat, waar hij de beschuldigingen afdeed als onzin.
“Hebben jullie de notulen van de staatsgreep gezien?” vroeg hij aan journalisten. “Nee? Ik ook niet.”
Ondanks zijn ontkenningen mag Bolsonaro Brazilië niet verlaten. Zijn paspoort werd vorig jaar al ingenomen.
Arrestaties in gang gezet
Ondertussen zitten meerdere voormalige ministers en vertrouwelingen van Bolsonaro in voorarrest, waaronder zijn oud-minister van Defensie Walter Braga Netto en zijn persoonlijke assistent Mauro Cid. Zij worden ervan beschuldigd het onderzoek te hebben tegengewerkt.
Volgens Braziliaanse media is de kans groot dat ook Bolsonaro zelf binnenkort wordt gearresteerd.
Bron: AP
